Последен пат го спомнавме кога пишувавме за книгата колумни „Не верувај на тој особен вкус". Сега, по повод излегувањето на новата книга, Салон телефонски го интервјуираше во врска со културата на надзор, концептот на бескрајното „сега" и добрата спрега меѓу криминалистичката фикција и научната фантастика. Еве извадоци од разговорот:
Еден од јунаците на „Периферал" е речиси семоќен разузнавач. Таа има надзорна моќ на која NSA може да позавиди. Треба ли да се изненадиме што овој лик е опишан толку позитивно?
Па, не знам. Таа е комплицирана, затоа што е претставник на застрашувачка тајна полиција која работи за безмилосна глобална клептократија. Истовремено, изгледа малку откачено и прилично фино. Не дека немав сериозни намери со неа, но истовремено сакав да биде и малку комична.
Кој знае дали пред 30 години ќе беше можно да го пренесам тоа чувство на постојан надзор на читателот, без тој веќе да има некаков културен модул на кој ќе реагира. Порано сето тоа ќе беше тешко разбирливо, и ќе мораше многу да се објаснува. Сега пак е застрашувачко да се објасни како ликовите го сфаќаат надзорот како нешто најнормално.
Ве сметаат за основач на сајберпанкот како жанр, кој има тенденција да прикажува дигитални каубои - независни поединци кои работат на границите на технологијата. Дали контракултурниот етос на сајберпанкот е се уште релевантен во ера во која најдобрите хакери изгледа дека работат за кинеската или владата на САД, а најпознатиот дигитален „криминалец", Едвард Сноуден, е под заштита на Путин?
Доста долго ми изгледаше дека најчестата употреба на терминот „сајберпанк" е за опис на артефакти од популарната култура. Може да речете: „Го гледаше оној филм? Не? Баш е сајберпанк". Луѓето знаат за што зборуваш но сепак тоа не ги опишува прецизно човечките улоги во светот денес. Ние сме покомплицирани. Во моите рани прози опишував светови каде немаше многу влада. Во „Неуромансер" владите не се мешаат во сите тие експерименти со вештачка интелигенција, кои се прават од милијардери во орбитата. Да опишував свет во кој има влади и спроведувачи на закони, тогаш ќе имаше хакери од двете страни на оградата.
Но во новата, „Периферал", владите се вмешани од обете страни во централниот конфликт. Дали тоа значи дека сте созреале како автор? Или само ги отсликувате промените во начинот на кој функционираат владите?
Се надевам дека се работи за двете. Оваа книга заради нешто сум повеќе јас, она што сега можам да го наречам возрасен човек, кој разбира како функционираат нештата.
„Неуромансер" го имате напишано на машина за чукање од 1927 од типот Хермес. Во еден есеј од средината на 1990-тите спомнувате дека не користите електронска пошта. Дали вашето неучество во дигиталната култура ви помага да ја критикувате подобро? Или сега веќе сте дел од неа?
Веќе немам таков луксуз да бидам оддалечен колку што бев тогаш. Чекав таа култура да стигне до мене. Сепак мислам дека имам една чудна предност, што генерациски не сум растен во времето на интернет. Самото тоа што можам да се сетам на светот каков што беше претходно прави некои перспективи да се навистина интересни.
Дроновите и 3-Д печатењето играат голема улога во „Периферал", но социјалните мрежи се сосема маргинални во фиктивната иднина опишана во книгата. Како бирате кои технолошки трендови ќе ги акцентирате, а кои ќе ги игнорирате?
Главно се работи за тоа што ми изгледа интересно во моментот кога пишувам. Отсуството на социјални медиуми во овие иднини веројатно има врска со мојата лична незаинтересираност за нив. Ќе беше потребно огромно количество работа за да се вметнат во овие светови.
Дали сметате дека Гугл и Фејсбук и целата култура на Силициумската долина се наследниците на интернетот кој толку живо го замисливте во 1980-тите? Или тој отиде во поинакви насоки отколку што очекувавте?
Генерално отиде во насоки на кои не помислив. Можеби да бев поинаков вид романописец ќе можев да го предвидам Фејсбук. Но замислете како некој во 1982 пишува роман во кој го предвидува Фејсбук и потоа се обидува тоа да го објави? Тоа немаше да помине.
Зошто научната фантастика е во голема мерка криминалистичка проза?
Криминалистичката проза му дава на авторот изговор главниот лик да си го бута носот во сè и да поставува прашања чии одговори авторот сака читателот да ги чуе. Тоа е добра комбинација. Детективската фикција во голем дел е поврзана со книжевниот натурализам, а тој на времето бил прилично радикален концепт, кој велел дека можеш да го искористиш романот за да истражиш делови од општеството, нешто што претходно било забрането, на пример распределбата на капиталот, класите и каков е навистина сексот. Сето тоа се натуралистички прашања. Истовремено тие се „лепат" на детективската фикција. Таа и научната фантастика пак се идеален коктел.
Целото интервју тука. Гибсон не е на Фејсбук, ама препорачуваме да го следите на @GreatDismal на Твитер.
