Таг: антропологија

Самоуката светска патничка која ги проучувала тајните на Ацтеките

Антропологот Зелија Нутал во денешни термини била „аматер“. Но во 19 век, кога антропологијата се уште не била воспоставена како дисциплина, голем број од оние кои се занимавале со вакви теми биле самоуки и биле жени.

Направени сме да работиме, ама не вака

Есента 1963, младиот антрополог Ричард Ли отпатувал во пустината Калахари со намера да живее во заедницата која броела неколку стотини луѓе, во подрачје кое редовно страдало од суша, на територија што никој не ја сакал. Тоа направило тамошните да зависат од собирање и лов, за што се мислело дека е исцрпувачка работа. Ли сакал да провери дали тоа е вистина. Денес, неговите сознанија можат да помогнат во разбирањето на фрустрациите на современите канцелариски работници, особено во големите компании, каде нема инстантно видлив резултат од она што се „собрало“ или „уловило“.  

Единствениот антрополог на списокот од 50 највлијателни мислители во 2021

На списокот кој го објави списанието Проспект, помеѓу педесет влијателни имиња има само еден антрополог. Таа применува методи типични за оваа дисциплина на поле, кое не е баш типичен домен на антропологијата - финансиските пазари, компаниите и институциите.

Како едно африканско племе ги користи погрешно свртените броеви за пријателства и бизнис

Во текстот станува збор за номадски сточари од племето Масаи во источна Африка. Од нивната приказна можеби можеме нешто да научиме - да не викаме само „грешка сте“ и напрасно да спуштаме телефон на погрешен број.

Oговарања, обвинувања, местенки: скандалот со познато антрополошко списание

На 2 септември оваа година почина Дејвид Гребер, еден од најпознатите современи антрополози, анархист и активист во движењето Окјупај вол стрит. Но среде сите тажења по неговото заминување, излегоа и потсетници на скандал во кој тој игра една од главните улоги. 

Што можеме да научиме од „непреводливите“ болести?

Од загадочно пореметување кое се карактеризира со голем бес, вовлекување на машките гениталии, до болест на прекумерно мислење, постојат ментални нарушувања кои можат да се добијат само во некои култури. Зошто?

Научете оро за истерување на „чумата“

Неодамна почнавме со објавување видео туторијали изработени од студентите на Институтот за етнологија и антропологија при ПМФ, УКИМ. Првото беше за учење пајдушко, второто за фаќање 7/8 ритам на дајре.

Ракување во време на корона

Aко деновиве ви се случило да одбиете да се ракувате до сега веројатно ве прогласиле за арогантен или ненормален. Иако ракувањето докажано пренесува патогени, ритуалот е толку длабоко всаден, што луѓето се збунети кога остануваат без него. 

Што е тоа „хипокогниција“?

Кога во твојот јазик не постои одреден термин (или постои, ама не го знаеш), тогаш тенденцијата е тој феномен воопшто да не го забележуваш. Ова значи дека ти се случува „подсознание“, или хипокогниција.

Кама мута: нов термин за едно познато чувство на топлина

Алан Фиске е психолошки антрополог (да, и тоа има) и професор на Универзитетот Калифорнија во Лос Анѓелес. Неговата најнова книга се вика „Кама мута: откривање на чувството кое поврзува“ (2019). Што означува овој чуден збор?

Антрополошка збирка „скриена“ повеќе од еден век

Британскиот колонијален антрополог Норткот Томас направил илјадници фотографии и аудио снимки на мажи, жени и деца од западна Африка помеѓу 1909 и 1915. Повеќе од сто години тие не биле презентирани во јавноста. До сега.

Од Музејот на културите во Базел: мртовечки ковчег во форма на џип, eротски играчки и дрвени чудовишта

Собирањето предмети кои им припаѓаат на „егзотични“ култури и нивното изложување овозможува тие да се запознаат. Од друга страна, предметите се „киднапирани“ од својот природен контекст, не ја вршат својата функција, мртви се. Музејот на културите во Базел ги преиспитува основните претпоставки на институциите од ваков вид. 

Зошто некои народи се подобри во креативно мислење?

Кај секого од нас постои тенденција да се држиме до познати начини на решавање проблеми - ако еднаш нешто дало резултат нема причина да не даде и следниот пат. Нo психолозите повеќе се интересираат за спротивниот начин на мислење, оној флексибилниот, кој изгледа е и културолошки условен.

Заборавената жена-антрополог која успеала да исконтактира со „најопасното племе на светот“

Вчера 22.11 медиумите известија за настан кој изгледа како излезен од некој авантуристички филм - изолирано племе со стрели усмртило американски мисионер. Дали тие навистина никогаш не биле успешно контактирани од бел човек?

Живееме во парасоцијален пекол

Секој ден десетици илјади „влогери“ погледнуваат во својата камера и изговараат позната фраза (главно на англиски): „Како е дечки?“ А оние кои ги следат имаат чувство дека им се лични пријатели, дека ги познаваат. Всушност, врската е еднонасочна и долгорочно непродуктивна.

Човек после човекот: антропологија на иднината

Книга од (релативно) далечната 1990, која се осмелува да оди далеку во иднината. Дури пет милиони години од сега. И да претпостави како ќе изгледа светот тогаш.

Јазикот кој се користи само кога се собираат ореви

Низ средиштето на Папуа Нова Гвинеја минува планински масив, со тешко достапни долини меѓу планините, покриени со шуми. Тоа е терен изолиран со милениуми, што довело до тоа населението кое живее тука да развие различни јазици и култури. Еден од тие јазици има посебна функција

И тетоважите сега се „културолошко крадење“

„Моко“ не е обична тетоважа на лице. Тоа е симбол на Маорите од Нов Зеланд, на нивниот идентитет и историја, и знаковен систем кој укажува на припадноста на род и статус во групата. Што се случува кога бела жена ќе си ја тетовира брадата со ваков цртеж?

Луѓето ретко викаат „фала“

И тоа не само кај нас, и не само затоа што не се љубезни. Повеќе се работи за традиција - изгледа ситуациите во кои би требало да кажеме „благодарам“ ги земаме здраво за готово.

Хорска композиција посветена на еден бизон

Во северна Манитоба во Канада, еден бизон постојано бега од ранчот каде живее. Локалците го нарекуваат бегалецот Фреди, и тој веќе има статус на локален „селебрити“. Сега во негова чест е компонирано и специјално музичко дело.

Eволутивната причина зошто ни се потребни приказни

Од народни умотворби, до романи-бестселери и ТВ серии, нарациите се суштински за секоја заедница и за секој поединец во неа. Еволутивните психолози се обидуваат да сфатат зошто.

Зависта е добра за општеството?

„Завист“ звучи како маана, и „народски“, и верски - сите поголеми религии ја сметаат за грев и карактеристика на нечисто срце. Па сепак, колку и да изгледа општествено корозивна, таа била вообичаен дел од човечките општества со милениуми. Работата е што тие, многу подобро од нас, знаеле како да ги искористат нејзините конструктивни страни. 

Ронгоронго - мистериозното писмо од крајот на светот

Од сите книжевности на светот, најмистериозната припаѓа на Велигденските острови, денес чилеанска територија во југоисточниот Пацифик. Таа е напишана со писмо - ронгоронго - кoe сè уште никој не го дешифрирал. А можеби е и подобро тоа никогаш да не се случи.

Почина Урсула Ле Гвин, дамата на научната фантастика

Жената која низ своите научно-фантастични и фантастични дела внесе филозофска длабочина и феминистички сензибилитет во овие жанрови, главно доминирани од мажи, почина мирно во својот дом во Портланд на 88 години.