Bookbox

Замислете дека сте маж кој последниве триесет години имал многу близок пријател, маж, со кого не само што професионално соработувал туку и пиел по кафани, се тепал и правел други стереотипно „машки“ нешта. Одеднаш, на 61 година, вашиот пријател ви кажува дека ќе стане жена, со цицки, репче и цветни фустани. Дали ќе му понудите да тргнете на пат низ земјата за да го поддржите во оваа идеја?

„Помошно средство за секаква намена за потребите на вашата канцеларија или дом“. Вака гласи препорака со пет ѕвездички на книга на Амазон. Не која било книга, туку учебник со 1279 страници, тврда корица и (навидум) едноставен наслов: „Гравитација“.

Шарлот, Емили и Ен не се ни Бронт, ни Бронте, туку Бронти?

Денес, 26.09., излезе вест дека е исправена грешка направена уште пред 85 години, со тоа што во Поетското катче на Вестминстерската опатија презимето на сестрите кои на македонски (српски, бугарски) ги знаеме како БронтE биле напишани без две точки врз е-то. На англиски без тие ознаки некој може да го прочита презимето како „Бронт“, а всушност е Бронти.

Oд каде потекнува идејата за „рамноправност“?

Човечката историја е цик-цак линија на доминација и обиди за регулирање на истата, со развивање на кооперативни начини на живеење. Последново е „цик“-от. А „цак“-от е огромен чекор нaназад во периоди кога поради потреба од работна рака (поради земјоделие или индустрија) хиерархиските структури повторно биле воспоставувани, посилни од претходно. 

Kaранфилче: ароматичниот зачин кој создал империи

Позади еден навидум скромен зачин стои сложена историја на царства и профити, колонијализам и глобализација. Според локалните верувања, пак, растението имало еден куп моќи. Жените од островите го користеле тајно како афродизијак, верувајќи дека го зголемува сексуалниот апетит. Мажите го користеле во време на војна, сметајќи дека ги прави невидливи и оттаму неранливи. 

Што е тоа „солидарност“?

На 60 годишнината од катастрофалниот скопски земјотрес се потсетуваме на зборот кој ја означи судбината на овој град, но на кого во секојдневието забораваме, како да е некаков реликт од други времиња.

Што играле и како се забавувале луѓето во средниот век?

Во Музејот Џ. Пол Гети во Лос Анѓелес до 6 август е отворена изложба која ја открива посветлата страна на она што вообичаено го нарекуваме „мрачна епоха“ - средниот век, во кој исто како и денес луѓето имале потреба да се дружат, да играат и да не мислат на тоа дека живеат баш во тој, среден век.

Тиндерот на раниот 20 век, или кога во берлинските ноќни клубови флертувале преку - пневматски цевки

Вообичаеното мислење е дека денешното среќавање на потенцијален партнер преку интернет и апликации ја има убиено романтиката и целиот тој ритуал на спарување. Но процесот на проценување и испраќање вербални и невербални пораки на потенцијалните партнери од далечина не е нов.

Нова сликовница за Адолф Сакс - изумителот на саксофонот

„Приказна за саксофонот“ е нова детска книга на брачен пар кој споделува голема љубов за џезот. Сликовницата е резултат на едно едноставно прашање - кој го измислил овој инструмент?

„Јади олово!“: кога активистите ја хакирале Барби што зборува

Во 1993, отворањето божикни подароци за голем број родители и деца во САД станало трауматично искуство. Затоа што популарните кукли почнале да зборуваат, и тоа чудни нешта.

Мала лекција по физика (и американска политика oд 1950-тите): кој е кој во „Опенхајмер“?

Во трите часа на интензивната филмска приказна за „таткото на атомската бомба“ се спомнуваат куп имиња за кои е добро да се знаат барем најосновните податоци пред да се влезе во кино салата. Ако веќе не можеме сите да ја сфатиме физиката, барем да го сфатиме општествениот контекст. 

Без гениталии, ама со стил: кратка историја на дечкото на Барби

Прв пат претставена во 1961 од Мател, куклата Кен требаше да биде (и беше) симбол на типичното американско момче од соседството. Атлетски граден, тазе ишишан, „среден“, тој беше совршен партнер на неговата пославна девојка, Барби. Дали кога го гледавте продолжението на Блејд Ранер можевте да замислите дека еден ден ќе го има на филм и ќе го игра Рајан Гослинг?

Птици наспроти луѓе - 1:0

Холандска студија идентификувала неколку примери на неверојатна способност на птици да се адаптираат на урбаната околина. Каква вештачка, ние ќе настрадаме од туѓата, поупорна природна интелигенција!

Островот каде Опенхајмер си го нашол својот мир

Деновиве низ светот (па и кај нас) премиерно се прикажува новиот биографски филм за „таткото на атомската бомба“. Малкумина знаат дека тој пред крајот на животот поминал десетина години на едно изолирано место во Карибите, пишувајќи поезија и пловејќи по заливите.

Најдобриот лош говорник на светот

Тито релативно често држел говори во јавност, но секогаш со одреден повод, држејќи се строго до темата, без импровизации. Дали бил претпазлив или едноставно немал дарба за јавно говорништво?

Сте слушнале за фобија од тешта?

Официјалното име е пентерафобија, и доаѓа од старогрчкото „пентера“ што значи мајка на сопругата, кај нас баба или тешта. Значи не зборуваме за ситуации кога таа е извор на нервоза или е просто несимпатична, туку за екстремен страв од неа.

Пред „Барбенхајмер“ - кога премиери на филмски хитови се паѓаат во ист ден

Комбинацијата на два филма кои немаат ама баш ништо заедничко стана популарна на социјалните мрежи уште пред нивната официјална премиера. А сè почна со еден датум - 21 јули.

Кербер, Харон: зошто жешките бранови имаат митолошки имиња?

Со три глави, грозни заби од кои тече врела крв, запенети вилици и опашка од змии - ова е суштеството според кое е именуван новиот жежок бран, Кербер. Чудовиштето, според Хесиод, не можело ниту да биде победено, ниту опишано. Што ни кажува ваквото име за она што деновиве го живееме, а ќе станува и полошо?

Бразилската секта која вели дека е испратена од вонземјани за да го спаси човештвото (што и не е лоша идеја)

Среде корумпираниот и социјално поделен Бразил, сектата Долина на зората, покрај одреден број откачени идеи, нуди колективен живот и отфрлање на капиталистичките вредности. Нејзините членови одбиваат да работат за пари, а исцелителните ритуали се нудат бесплатно, како израз на безусловна љубов. Во земја во која сиромаштијата спречува голем број деца да го комплетираат нивното образование, Долината на зората има свој образовен систем. Дали станува збор за „култ“ или не, на крај можеби и не е толку важно.

Дали навистина можеме да ја „слушнеме“ тишината?

Експеримент покажува дека нашите уши ги слушаат тивките интервали на истиот начин на кој слушаме музика или врева. Но и дека за да постои отсуство треба да има негов „носител“ - во овој случај за да има тишина прво треба да има не-тишина.

Букбокс читанка: „Осамениот бодибилдер“ од Јукико Мотоја

Kaко мала, Јукико Мотоја (1979) читала раскази од Агата Кристи, Артур Конан Дојл и хорор манги. Подоца студирала глума, го позајмувала гласот за аниме серии и формирала своја театарска трупа. Нејзиниот влез во светот на книжевноста резултирал со добивање на сите најзначајни книжевни награди во Јапонија кои ги носат имињата на нивните великани - признанијата Кензабуро Ое, Мишима и Акутагава. Читајќи ја оваа збирка раскази, сфаќаме и зошто.

Букбокс гледаше на Синедејс: „Еден тон сладолед“ и „Дали си маж?“ 

Има нешто многу привлечно во кратките филмови кои, ако се направени како што треба, успеваат да го „згуснат“ гледачкото искуство на начин на кој 15 минути се доживуваат поинтензивно отколку кога се гледа долгометражен филм од саат и кусур. Иако основната причина за краткоста во наши (и секакви) услови се најчесто финансиите, овој „хендикеп“ всушност може да биде голема предност.

Почнува најголемиот штрајк во Холивуд во последниве 60 години - што ќе значи тоа за индустријата?

Од денес (петок, 14.7), холивудските актери и автори ќе ги здружат силите во борбата за своите права. Ова е прв пат двата синдиката да штрајкуваат истовремено од 1960-тата, кога тогашниот актер и иден претседател на САД, Роналд Реган, ги предводеше протестите.

Милан Кундера: Џинот од Брно и маргиналецот од еден париски стан. И обратно.

Се случува, дури и не толку ретко, Нобеловата награда да ја добијат навистина големи писатели. Но, тоа не можат да бидат какви било писатели, туку такви кои се форматирани за Нобеловата награда да може да ги поднесе.

Како тоа не сте биле на промоција каде писателите и публиката се голи?

Добра идеја за освежување на оние по малку застојани промоции, на кои се оди од пристојност, а не затоа што е интересно. Оваа можеби звучи по малку „непристојно“, но затоа пак би била сигурно настан за паметење.

Колибата за пишување на Џорџ Бернард Шо која можела да се врти накај сонцето

Местото го викал „Лондон“ за неговите вработени да можат, без да излажат, на потенцијалните гости да им велат: „Не е тука, во Лондон е.“ Всушност, славниот драмски автор и добитник на Нобелова награда за книжевност, се криел во колиба во дворот на својата куќа која имала специфичен систем на ротирање кон сонцето.

Музеј им исплати крави на припадници на народот Масаи затоа што изложувал нивни семејни предмети

Музејот Пит Риверс од Оксфорд минатиот викенд им додели „симболичен подарок“ на семејства од Кенија и Танзанија, чии семејни предмети биле изложени во поставката. Ова е дел од проект кој треба да промовира „пропорционални односи“ со домородните народи чие наследство е претставено во музејските збирки. 

Дефиниција на одмазда: уметникот што се наслика себеси среде нарачана слика

Ако летово се одлучите да варосувате по дома, гледајте да бидете фини со молерот - не знаете што ќе ви осамне на ѕидот среде дневна ако не му исплатите како што треба.

Букбокс гледаше: „Атена“ (2022)

Роман Гаврас е познат по неколку работи: по тоа што е син на славниот Коста Гаврас, по режирањето на спотови за М.И.А. и Кање Вест, по бившата Рита Ора и сегашната Дуа Липа. „Атена“ е негов трет игран филм, премиерно прикажан на ланскиот Венецијански филмски фестивал, кој комбинира наратив кој потсетува на старогрчка трагедија со визуелни ефекти на масовни акциони филмови. Важен елемент е и музиката, од која дел е снимен во Скопје.