Таг: еволуција

„Разроката лигња“ - морското суштество кое има очи за гледање нагоре и надолу

Се вика „разрокaта лигња“, затоа што има еволуирано така за едно, големо око, да ѝ гледа накај површината на морето, а друго, помало, да ја следи активноста на морското дно. Нешто како кога човек би имал два пара очи, едни за преку ден, други за „инфрацрвен“ поглед ноќе.

Животните кои можеби ќе постојат за милион години

Стаорци-китови кои живеат под вода. Богомолки со големина на кучиња. Научниците се обидуваат да ја замислат идната еволуција на животот на Земјата.
А човекот? Што човекот?

Лорд Монбодо - лингвистот кој шетал гол низ својот имот

Пионер на голем број модерни идеи, Џејмс Барнет или лорд Монбодо бил шкотски судија, филозоф и татко на модерната компаративна историска лингвистика. Истовремено бил ексцентрик кој верувал во вредноста на „воздушните бањи“ или проветрување на телото кое најдобро функционира без облека.

Луѓето што се „сингл“ мирисаат различно?

Во мирисот на нашите тела се наталожени куп психолошки и биолошки информации. Тие можат релативно точно да го предвидат нашето однесување, особено кога станува збор за избор на партнер. Но има и „квака“ - тој партнер, одбран според најпријатниот мирис, најчесто не е истиот со кого решаваме да живееме за озбилно.

Aнус - колку тоа негордо звучи

Најзасрамувачкиот човечки орган всушност е еволутивно чудо. И не заслужил да биде користен за навреди како „шупак“.

Зоолошки водич низ галаксијата

Нова книга истражува што би можеле да ни кажат својствата и изгледот на животните на нашата планета за оние кои живеат (ако живеат) во други делови од вселената.

Вродениот инстинкт да реагираме на црвената боја

Во различни култури црвената е поврзана со страст, секс и романтика. Дали ваквата асоцијација е резултат на еволутивно наследство или е нешто што е научено?

Опстанокот на к’сметлиите

Природната селекција не е единствениот начин на кој еволуираат видовите. Има нешто и во тоа просто да имаш среќа.

Колку близу е преблизу? - просторот меѓу нас и светот

Невронауката на тн. „периперсонален простор“ истражува како ја креираме, браниме или ја релаксираме бафер зоната помеѓу нас и другите.

Како самотниците ја помагаат еволуцијата на човечкиот род

Организмите кои не го следат „стадото“ можеби не се девијација, туку начин природата да го диверзифицира ризикот.

Италија наспроти Кина: зошто некои култури подобро се справуваат со патогени?

Гад Саад е еволутивен психолог, кој во основа го тврди следново: колективистичките култури се развиле онаму каде што историски имало поголема опасност од патогени. И тие денес се оние кои најдобро се снаоѓаат во ситуацијата.

Издавачот на Дарвин не верувал во еволуцијата, но сепак ја издал неговата книга

Излегувањето на „Потеклото на видовите“ на Дарвин во 1859 го променило текот на научната историја. Она што е необично е што нејзиниот издавач бил и меѓу нејзините најголеми критичари.

Зошто сликата „од мајмун до човек“ е погрешна?

Еволуцијата не следи некој предодреден, рамномерен пат. Па сепак, масовно користената визуелизација на овој процес ја прикажува токму така - како развој од примитивно кон напредно.

Изложба која замислува како би продолжил да еволуира живиот свет по еколошка катастрофа

„Повторно пошумување на имагинацијата“ користи виртуелна реалност за да покаже кои нови растенија би можеле да се појават по уништувањето на сè живо на земјата.

Растенијата знаат да бројат?

Денес на подарок добив „Венерина муволовка“, едно нешто кое во хорор цртаните делува страшно, а во живо кревко и нежно. Барем дур е мало. Е тоа растение наводно знае да брои.

Како сме еволуирале да сакаме хорори

Хорорите секогаш имале своја ниша во популарната култура, а локално слушнавме дека постои дури и неформално здружение на обожаватели на овој жанр. Но изгледа дека ова не е само прашање на вкус, туку дека желбата да се гледа страшно е дел од поширока човечка приказна.

Љубовната приказна на осата и смоквата

„Почнува со секс и завршува со насилство“, вели авторот Мајк Шанахан за животниот циклус на тн. смоквина оса. Неговата нова книга се однесува на историјата на смоквата, но таа не може да биде раскажана без онаа на спомнатиот инсект - еволутивниот партнер на ова дрво.

Опстанок: Не преживуваат најспособните туку најмрзливите

Новини во еволутивната биологија после кои со други очи ќе гледате на сите оние тегови, справи, пилатес топки и други изуми чија вистинска функција е да ви го скратат животот.

Колку личен простор ни е навистина потребен?

Не фигуративно, туку буквално. Туркање во автобус, непосакувано гушкање, дишење во врат - сето тоа се доживува како загрозување на личниот простор. Иако радиусот на ваквата територија се базира и на културата, потребата тој да се има (или да се препушти на друг) е длабоко еволутивна, вели нова книга.

Eволутивната причина зошто ни се потребни приказни

Од народни умотворби, до романи-бестселери и ТВ серии, нарациите се суштински за секоја заедница и за секој поединец во неа. Еволутивните психолози се обидуваат да сфатат зошто.

Нуркам, значи еволуирам

За првпат е утврдена генетска еволуција кај човекот како резултат на негова адаптација на условите во кои живее. Станува збор за оние кои нуркаат кај кои е забележано зголемување на орган важен за задржување на воздухот. На човек од Запад евентуално може да му се зголеми палецот, од она непрестано шарање со него по екранот на мобилниот. 

„Исправете се!“: кратка историја на одењето со крената глава

Сандер Л. Гилман е американски историчар, со над 90 објавени книги. Една од темите кои го интересираат се поврзаноста на медицината со историјата, како и со политичките и општествените случувања. Неговата нова книга се однесува на значењето на исправеното одење во западната историја.

Што е заедничко за сите луѓе? Тоа што раскажуваме приказни

„Еднаш одамна, сонцето и месечината се карале кој ќе го осветлува небото. Откако излегло дека се подеднакво моќни, одлучиле да светат на смени - сонцето преку ден, месечината ноќе“.

Еволуција на ексју-музиката

Двајцава момци и копијата на Јул Бринер се нафаќаат на еден веќе повеќекратно виден потфат на Јутјуб, ама не и во локална варијанта - препејување на неколкудеценискиот развој на музиката. Да не бидеме нешто нагло изненадени или увредени, како и до сега и тука под ексју-музика се опфаќа само просторот меѓу Блаце и Словенија.