Оливер Сакс, хуманист

Почина неврологот кој пишуваше како поет

Во февруари оваа година Сакс соопшти дека има рак, и дека е „лице во лице со умирањето". Докторот кој не само што лечеше, туку и прекрасно пишуваше за необичните случаи кои ги третирал, според неговиот публицист, имал добра смрт, како што имал и добар живот.

Д-р Сакс доживеа светска слава кога неговата книга „Будења" беше преточена во истоимениот филм со Роберт де Ниро и Робин Вилијамс, кој беше номиниран за три Оскара во 1991. Приказната за докторот кој враќа во живот кататоничен пациент е всушност реална случка од праксата на Сакс - тој дошол во допир со вакви пациенти во 1966 во болница во Бронкс. Повеќето од нив минале децении во чудни, „замрзнати" сосојби, како човечки статуи. Негова претпоставка била дека сите тие преживеале епидемија на енцефалит која владеела од 1916-1927, заради што тој донел храбра одлука - ги третирал со тогаш експерименталното лекарство, L-dopa, и ги излечил.

Во „Човекот кој ја помеша неговата жена со шапка", „Островот на луѓето кои не препознаваат бои" или „Антрополог на Марс" тој опишуваше пациенти кои се обидуваат да живеат со различни невро-психијатриски нарушувања, како Турет, аутизам, епилепсија, синдром на фантомски екстремитети, шизофренија и Алцхајмер. Начинот на којшто се раскажани нивните необични, трогателни или трагични приказни, придонесе за зголемување на јавната свесност за тоа што подразбираат ваквите болести, и за тоа што може да се стори, како заедница, за подобар живот на овие луѓе.

Но покрај неговата докторска, истражувачка и писателска кариера, Сакс ќе остане запаметен по една особина која е навистина ретка - способноста за воспоставување врски помеѓу различни дисциплини, на пример меѓу хемијата и музиката, физиологијата и психологијата, природните науки и уметноста, и сето тоа со еден длабок хуманистички пристап.

„Не можам да се преправам дека не ми е страв. Но моето доминантно чувство е она на благодарност. Сакав и бев сакан - дадов многу и ми беше дадено; читав и патував и мислев и пишував. Имав однос со светот, оној специјален однос на кои го имаат писателите и читателите. Најмногу од сè, бев суштество кое чувствува, животно кое мисли, на оваа убава планета, и самото тоа беше огромна привилегија и авантура", напиша тој за збогум.

Неговиот последен твит беше со ова видео:

30 август 2015 - 22:18